नगरपरिषद, नगरपंचायत, नगरपालिका यामध्ये नेमका फरक काय?

Amit Ujagare

महाराष्ट्र निवडणूक

महाराष्ट्रात सध्या नगरपरिषद आणि नगरपंचायतींच्या निवडणुका सुरु आहेत, अनेक ठिकाणी नगराध्यक्षपदासाठी बिनविरोध निवडणुका झालेल्या आहेत. यासाठी २ डिसेंबरला मतदान होणार असून ३ डिसेंबर रोजी मतमोजणी होणार आहे.

निवडणूक आयोग

नेमका फरक काय?

पण नगरपरिषद, नगरपंचायत आणि नगरपालिका यामध्ये नेमका फरक काय आहे? याबाबत अनेकांचा गोंधळ असतो. त्यामुळं यामध्ये नेमका फरक काय हे सविस्तर जाणून घेऊयात.

नगर परिषद

स्थानिक स्वराज्य संस्था

नगरपरिषद, नगरपंचायत आणि नगरपालिका यांचा स्थानिक स्वराज्य संस्थांमध्ये उल्लेख होतो. या स्थानिक स्वराज्य संस्था दोन प्रकारच्या असतात, एक ग्रामीण आणि दुसरी शहरी.

स्थानिक स्वराज्य संस्था

पंचायती अन् नगरपालिका

ग्रामीण भागाकरता ज्या स्था. स्व. संस्था असतात त्यांना पंचायती असं संबोधतात. यामध्ये ग्रामपंचायत, पंतायत समिती यांचा समावेश होतो तर शहरी भागातील स्था. स्व. संस्थांमध्ये नगरपालिकांचा समावेश होतो.

नगर पंचायत

नगरपालिका आणि नगरपरिषद

यामध्ये नगरपालिकांमध्ये महानगर पालिका (मोठी शहरं), नगरपरिषद (लहान शहरं) आणि नगरपंचायत (ग्रामीण भागातून शहरी भागात संक्रमण) यांचा समावेश असतो. त्यामुळं नगरपालिका आणि नगरपरिषद हा एकच प्रकार आहे.

नगर परिषद

अधिनियम १९६५

महाराष्ट्र नगरपरिषदा, नगरपंचायती व औद्योगिक नगरी अधिनियम १९६५ मधील कलम ४ नुसार, नगरपरिषदा किंवा नगरपालिका यांचं लोकसंख्येनुसार वर्गीकरण केलं जातं.

नगरपंचायत

किती लोकसंख्या

त्यानुसार, महानगरपालिका (किमान ३ लाख लोकसंख्या), नगरपरिषद (किमान २५ हजार लोकसंख्या), नगरपंचायत (१० हजार ते २५ हजार लोकसंख्या) नुसार वर्गीकरण होतं.

अमरावती महानगरपालिका

लोकसंख्येनुसार वर्गवारी

त्यामुळं अनेकांचा गैरसमज असतो की नगरपरिषद, नगरपालिका वेगळे आहेत पण ते एकाच प्रकारात मोडतात. तर नगरपरिषद आणि नगरपंचायतींची लोकसंख्येनुसार वर्गवारी होते.

सरकारनामाचे सदस्य व्हा

शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.

Read Latest Marathi Political News, Breaking Political News from Maharashtra, India, Pune & Mumbai at Sarkarnama. To Get Live Political Marathi News on Mobile, Download the Sarkarnama Mobile App for Android and IOS. सरकारनामा आता सर्व सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर. ताज्या राजकीय घडामोडींसाठी फेसबुकट्विटरइन्स्टाग्राम, शेअर चॅट, टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, सरकारनामा यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

पुणे महापालिका