Padma Award 2023 : दरवर्षीप्रमाणे याही वेळी प्रजासत्ताक दिनाच्या पूर्वसंध्येला पद्म पुरस्कारांची घोषणा करण्यात आली आहे. पद्म पुरस्कार - पद्म विभूषण, पद्मभूषण आणि पद्मश्री - हे देशातील सर्वोच्च नागरी पुरस्कारांपैकी एक आहेत. भारताचे माजी संरक्षण मंत्री व उत्तर प्रदेशचे माजी मुख्यमंत्री दिवंगत मुलायम सिंह यादव यांना मरणोत्तर पद्मविभूषण पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे.
मुलायम सिंह यादव यांचे 10 ऑक्टोबर 2022 रोजी मेदांता हॉस्पिटल गुरुग्राममध्ये दीर्घ आजारानंतर निधन झाले. त्यांच्या व्यतिरिक्त, ओआरएस प्रणेते दिलीप महलनबिस यांना मरणोत्तर पद्मविभूषण पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे. भारतरत्न यानंतर पद्मविभूषण हा देशातील दुसरा सर्वोच्च नागरी पुरस्कार आहे.
6 जणांना पद्मविभूषण :
6 व्यक्तींना पद्मविभूषण देण्यात आला आहे. त्यात बाळकृष्ण दोशी (मरणोत्तर), एसएम कृष्णा, दिलीप महालानाबिस (मरणोत्तर), श्रीनिवास वर्धन आणि मुलायम सिंह यादव यांच्या नावांचा समावेश आहे. हे पुरस्कार भारताचे राष्ट्रपती दरवर्षी मार्च/एप्रिलच्या आसपास राष्ट्रपती भवनात होणाऱ्या औपचारिक समारंभात प्रदान करण्यात येणार आहेत.
वर्ष 2023 साठी, राष्ट्रपतींनी 106 पद्म पुरस्कार प्रदान करण्यास मान्यता दिली आहे. या यादीत 6 पद्मविभूषण, 9 पद्मभूषण आणि 91 पद्मश्री पुरस्कार विजेत्यांचा समावेश आहे. पुरस्कार विजेत्यांपैकी 19 महिला आहेत आणि या यादीमध्ये परदेशीया श्रेणीतील 2 व्यक्ती आणि 7 मरणोत्तर पुरस्कारप्राप्त व्यक्तींचाही समावेश आहे.
डॉ. दिलीप महालनाबीस यांनी करोडो लोकांचे प्राण वाचवले होते :
पश्चिम बंगालमधील प्रसिद्ध डॉक्टर डॉ. दिलीप महालानबीस यांचे गेल्या वर्षी ऑक्टोबरमध्ये निधन झाले. डॉ. दिलीप महालनाबीस हे ८७ वर्षांचे होते. ओरल रिहायड्रेशन (ओआरएस) क्षेत्रातील त्यांच्या कार्यासाठी ओळखले जाणारे डॉ. दिलीप महालनाबिस यांनी 50 दशलक्षाहून अधिक जीव वाचवले. त्यांनी बांगलादेश मुक्ती संग्रामात निर्वासित शिबिरांमध्ये केलेल्या सेवेमुळे हजारो लोकांचे प्राण वाचवले. याशिवाय डॉ. दिलीप महालनाबीस यांनी बांगलादेश मुक्ती युद्धादरम्यान निर्वासित शिबिरांमध्ये आपल्या सेवेद्वारे हजारो लोकांचे प्राण वाचवले.
या 9 व्यक्तिंचा पद्मभूषण पुरस्काराने सन्मानित करण्यात येणार आहे :
1 श्री. एस. एल. भैरप्पा (साहित्य आणि शिक्षण), कर्नाटक
2 श्री. कुमार मंगलम बिर्ला (व्यापार आणि उद्योग), महाराष्ट्र
3 श्री. दीपक धर (विज्ञान आणि अभियांत्रिकी), महाराष्ट्र
4 कु. वाणी जयराम (कला), तामिळनाडू
5 स्वामी चिन्ना जेयर (इतर - अध्यात्मवाद), तेलंगणा
6 कु. सुमन कल्याणपूर (कला), महाराष्ट्र
7 श्री कपिल कपूर (साहित्य आणि शिक्षण), दिल्ली
8 कु. सुधा मूर्ती (सामाजिक कार्य) कर्नाटक
9 श्री कमलेश डी पटेल (इतर - अध्यात्मवाद) तेलंगणा
याशिवाय, उत्तर सेंटिनेलपासून ४८ किमी अंतरावर असलेल्या जारवा जमातीत राहणाऱ्या अंदमानमधील निवृत्त सरकारी डॉक्टर रतन चंद्र कार यांना वैद्यकीय क्षेत्रातील पद्मश्री पुरस्कार मिळाला. रतनचंद्र कार यांच्याशिवाय हिराबाई लोबी, मुनीश्वर चंदर दावर यांनाही पद्मश्री देण्याची घोषणा करण्यात आली आहे.
दिग्गज राजकारणी, व्यापारी, शास्त्रज्ञ आणि डॉक्टरांपासून ते सार्वजनिक सेवेत असलेल्या कलाकार आणि इतरही 91 जणांची पद्मश्रीसाठी निवड करण्यात आली आहे. सामाजिक कार्यकर्ते रामकुईवांगबे नुमे, केरळ गांधीवादी व्हीपी अप्पुकुट्टन पोदुवाल, नागा संगीतकार मोआ सुबोंग यांनाही पद्मश्रीने सन्मानित करण्यात येणार आहे. याशिवाय पश्चिम बंगालमधील 102 वर्षीय सरिंदा वादक मंगला कांती रॉय, 98 वर्षीय सेंद्रिय शेतकरी तुला राम उप्रेती यांनाही पद्मश्रीने सन्मानित करण्यात येणार आहे.
या 91 व्यक्तिमत्त्वांना पद्मश्री पुरस्कार देण्यात येणार आहे :
सुकमा आचार्य (इतर - अध्यात्मवाद) हरियाणा
कु.जोधाईबाई बायगा (कला) मध्य प्रदेश
श्री प्रेमजीत बारिया (कला) दादरा व नगर हवेली आणि दमण व दीव
कु. उषा बरले (कला) छत्तीसगड
श्री.मुनीश्वर चंदावार (वैद्यकीय) मध्य प्रदेश
श्री हेमंत चौहान (कला) गुजरात
श्री भानुभाई चित्रा (कला) गुजरात
कु. हेमोप्रोवा चुटिया (कला) आसाम
श्री नरेंद्र चंद्र देबबर्मा (मरणोत्तर) (सार्वजनिक व्यवहार) त्रिपुरा
कु. सुभद्रा देवी (कला) बिहार
श्री खादर वल्ली दुडेकुला (Sc & Engg) कर्नाटक
श्री हेमचंद्र गोस्वामी (कला) आसाम
कु. प्रितिकना गोस्वामी (कला) पश्चिम बंगाल
श्री राधाचरण गुप्ता (साहित्य आणि शिक्षण) उत्तर प्रदेश
श्री मोददुगु विजय गुप्ता (Sc आणि Engg) तेलंगणा
श्री अहमद हुसेन आणि श्री मोहम्मद हुसेन * (संयुक्त) (कला) राजस्थान
श्री.दिलशाद हुसेन (कला) उत्तर प्रदेश
श्री भिकू रामजी इदाते (सामाजिक कार्य) महाराष्ट्र
श्री C I Issac (साहित्य आणि शिक्षण) केरळ
श्री रतन सिंग जग्गी (साहित्य आणि शिक्षण) पंजाब
श्री बिक्रम बहादूर जमातिया (सामाजिक कार्य) त्रिपुरा
श्री रामकुईवांगबे जेने (सामाजिक कार्य) आसाम
श्री राकेश राधेश्याम झुनझुनवाला (मरणोत्तर) (व्यापार आणि उद्योग) महाराष्ट्र
श्री रतन चंद्र कार (वैद्यकीय) अंदमान आणि निकोबार बेटे
श्री महिपत कवी (कला) गुजरात
श्री एम एम कीरावानी (कला) आंध्र प्रदेश
श्री अरिज खंबाट्टा (मरणोत्तर) (व्यापार आणि उद्योग) गुजरात
श्री परशुराम कोमाजी खुणे (कला) महाराष्ट्र
श्री गणेश नागप्पा कृष्णराजनगरा (Sc & Engg) आंध्र प्रदेश
श्री मागुनी चरण कुआर (कला) ओरिसा
श्री आनंद कुमार (साहित्य आणि शिक्षण) बिहार
श्री अरविंद कुमार (विज्ञान आणि अभियांत्रिकी) उत्तर प्रदेश
श्री डोमरसिंग कुंवर (कला) छत्तीसगड
श्री रायझिंगबोर कुर्कलांग (कला) मेघालय
सुश्री हिराबाई लोबी (सामाजिक कार्य) गुजरात
श्री.मूलचंद लोढा (सामाजिक कार्य) राजस्थान
कु. राणी मचाय्या (कला) कर्नाटक
श्री अजय कुमार मांडवी (कला) छत्तीसगड
श्री प्रभाकर भानुदास मांडे (साहित्य आणि शिक्षण)
श्री अंतर्यामी मिश्रा (साहित्य आणि शिक्षण) ओडिशा
श्री नाडोजा पिंडीपनहल्ली मुनिवेंकटप्पा (कला) कर्नाटक
प्रो. (डॉ.) महेंद्र पाल (विज्ञान आणि अभियांत्रिकी) गुजरात
श्री.उमा शंकर पांडे (सामाजिक कार्य) उत्तर प्रदेश
श्री रमेश परमार आणि कु. शांती परमार *(संयुक्त) (कला) मध्य प्रदेश
डॉ. नलिनी पार्थसारथी (औषध) पुडुचेरी
श्री हनुमंत राव पसुपुलेती (औषध) तेलंगणा
श्री रमेश पतंगे (साहित्य आणि शिक्षण) महाराष्ट्र
कु. कृष्णा पटेल (कला) ओडिशा
श्री के कल्याणसुंदरम पिल्लई (कला) तामिळनाडू
श्री व्ही पी अप्पुकुट्टन पोडुवल (सामाजिक कार्य) केरळ
श्री कपिल देव प्रसाद (कला) बिहार
श्री एसआरडी प्रसाद (क्रीडा) केरळ
श्री शाह रशीद अहमद कादरी (कला) कर्नाटक
श्री सी व्ही राजू (कला) आंध्र प्रदेश
श्री बक्षी राम (Sc & Eng) हरियाणा
श्री चेरुवायल के. रमण (इतर - कृषी) केरळ
सुजाता रामादोराई (विज्ञान आणि अभियांत्रिकी) कॅनडा
श्री अबारेड्डी नागेश्वर राव (विज्ञान आणि अभियांत्रिकी) आंध्र प्रदेश
श्री परेशभाई राठवा (कला) गुजरात
श्री बी रामकृष्ण रेड्डी (साहित्य आणि शिक्षण) तेलंगणा
श्री मंगला कांती रॉय (कला) पश्चिम बंगाल
कु. केसी रणरेमसांगी (कला) मिझोरम
श्री वादिवेल गोपाल आणि श्री मासी सदायन *(संयुक्त) (सामाजिक कार्य) तामिळनाडू
श्री मनोरंजन साहू (वैद्यकीय) उत्तर प्रदेश
श्री पतायत साहू (इतर - कृषी) ओडिशा
श्री ऋत्विक सन्याल (कला) उत्तर प्रदेश
श्री कोटा सच्चिदानंद शास्त्री (कला) आंध्र प्रदेश
श्री संकुर्थी चंद्रशेखर (सामाजिक कार्य) आंध्र प्रदेश
श्री के शनाथोईबा शर्मा (क्रीडा) मणिपूर
श्री नेकराम शर्मा (इतर - कृषी) हिमाचल प्रदेश
श्री गुरचरण सिंग (क्रीडा) दिल्ली
श्री लक्ष्मण सिंग (सामाजिक कार्य) राजस्थान
श्री मोहन सिंग (साहित्य आणि शिक्षण) जम्मू आणि काश्मीर
श्री. थौनाओजम चाओबा सिंग (सार्वजनिक व्यवहार) मणिपूर
श्री. प्रकाश चंद्र सूद (साहित्य आणि शिक्षण) आंध्र प्रदेश
कु. नेहुनुओ सोर्ही (कला) नागालँड
डॉ.जनम सिंग सोय (साहित्य आणि शिक्षण) झारखंड
श्री कुशोक ठिकसे नवांग चंबा स्टॅनझिन (इतर - अध्यात्मवाद) लडाख
श्री. एस. सुब्बरामन (इतर - पुरातत्व) कर्नाटक
श्री मोआ सुबोंग (कला) नागालँड
श्री पालम कल्याण सुंदरम (सामाजिक कार्य) तामिळनाडू
कु. रवीना रवी टंडन (कला) महाराष्ट्र
श्री विश्वनाथ प्रसाद तिवारी (साहित्य आणि शिक्षण) उत्तर प्रदेश
श्री धनिराम टोटो (साहित्य आणि शिक्षण) पश्चिम बंगाल
श्री तुला राम उप्रेती (इतर - कृषी) सिक्कीम
डॉ. गोपालसामी वेलुचामी (औषध) तामिळनाडू
डॉ ईश्वरचंद वर्मा (औषध) दिल्ली
कु. कुमी नरिमन वाडिया (कला) महाराष्ट्र
श्री कर्मा वांगचू (मरणोत्तर) (सामाजिक कार्य) अरुणाचल प्रदेश
श्री गुलाम मुहम्मद जाझ (कला) जम्मू आणि काश्मीर
देशाच्या सर्वोच्च नागरी सन्मानांपैकी एक असलेल्या पद्म पुरस्कारांच्या विजेत्यांची दरवर्षी प्रजासत्ताक दिनाच्या पूर्वसंध्येला घोषणा केली जाते. कामगिरीच्या पातळीनुसार पुरस्कारांची तीन श्रेणींमध्ये विभागणी करण्यात आली आहे. प्रथम पद्मविभूषण, त्यानंतर पद्मभूषण आणि पद्मश्री पुरस्कार येतो.
सरकारनामाचे सदस्य व्हा
Read Latest Marathi Political News, Breaking Political News from Maharashtra, India, Pune & Mumbai at Sarkarnama. To Get Live Political Marathi News on Mobile, Download the Sarkarnama Mobile App for Android and IOS. सरकारनामा आता सर्व सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर. ताज्या राजकीय घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम, शेअर चॅट, टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, सरकारनामा यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.