Meet IAS Anuradha Prasad And Sujata Chaturvedi : केंद्रीय लोकसेवा आयोगाच्या (UPSC) सदस्यपदी दोन नव्या महिला अधिकाऱ्यांची नियुक्ती झाल्याची घोषणा केंद्र सरकारने नुकतीच केली. या दोन अधिकाऱ्यांमध्ये IAS अनुराधा प्रसाद आणि IAS सुजाता चतुर्वेदी यांचा समावेश आहे. या नियुक्तीमुळे UPSC सारख्या प्रतिष्ठित संस्थेमध्ये महिलांचे प्रतिनिधित्व अधिक बळकट झाले असून, देशातील इच्छुक महिला उमेदवारांसाठी यामुळे नवे प्रेरणास्थान निर्माण झाले आहे.
UPSC मध्ये या दोन कणखर महिला अधिकाऱ्यांची नियुक्ती ही महिलांच्या सक्षमीकरणाच्या दृष्टीने एक मोठं पाऊल मानलं जात आहे. प्रशासकीय सेवांमध्ये महिलांचे वाढते योगदान हे भारताच्या सामाजिक आणि प्रशासकीय विकासाला नवी दिशा देत आहे. या नियुक्त्यांमुळे देशभरातील महिला उमेदवारांना नव्या प्रेरणेची आणि आत्मविश्वासाची ऊर्जा मिळेल.
सुजाता चतुर्वेदी या 1989 च्या बॅचचे बिहार कॅडरचे आयएएस अधिकारी आहेत ज्यांनी नागपूर विद्यापीठातून इंग्रजीमध्ये पदवी पूर्ण केली. नंतर त्यांनी इतिहासात पदव्युत्तर पदवी मिळवली. त्यांनी लोकप्रशासनात एम.फिल आणि रशियन भाषेत डिप्लोमा देखील केला आहे.
यूपीएससी सदस्य म्हणून शपथ घेण्यापूर्वी सुजाता चतुर्वेदी क्रीडा सचिव म्हणून कार्यरत होत्या. सुजाता चतुर्वेदी अवघ्या दोन महिन्यांत निवृत्त होणार आहेत. निवृत्तीपूर्वी मिळालेल्या या नवीन भूमिकेत ती तिच्या दीर्घ अनुभवातून योगदान देईल. सुजाता यांनी राज्य आणि केंद्र सरकारमध्ये अनेक महत्त्वाच्या पदांवर काम केले आहे.
सुजाता चतुर्वेदी यांनी राज्यात वित्त विभागाच्या प्रधान सचिव, वाणिज्यिक कर आयुक्त, वित्त विभागाच्या सचिव, नगरविकास विभागाच्या उपाध्यक्ष म्हणून काम पाहिले. त्यांनी केंद्रात युवा व्यवहार आणि क्रीडा सचिव, डीओपीटीमध्ये अतिरिक्त सचिव आणि युनिक आयडेंटिफिकेशन अथॉरिटी ऑफ इंडियामध्ये प्रादेशिक उपमहासंचालक म्हणूनही काम केले आहे. सार्वजनिक धोरण, प्रशासकीय सुधारणा, क्रीडा धोरण आणि आरोग्य क्षेत्रात उल्लेखनीय योगदान देणाऱ्या सुजाता आता यूपीएससीच्या नवीन सदस्य म्हणून संस्थेची सेवा करतील.
अनुराधा प्रसाद या 1986 च्या बॅचच्या ओडिशा कॅडर प्रशासकीय सेवा अधिकारी आहेत. तिने लेडी श्री राम कॉलेज फॉर वुमनमधून अर्थशास्त्रात पदवी प्राप्त केली आणि दिल्ली विद्यापीठातून इतिहासात कला विषयात पदव्युत्तर पदवी प्राप्त केली. त्यांनी यूकेमधील बर्मिंगहॅम विद्यापीठातून विकास प्रशासनात पदव्युत्तर पदवी देखील घेतली आहे.
नंतर कामगार आणि रोजगार मंत्रालयात अतिरिक्त सचिव म्हणून काम पाहिले. या काळात, अनुराधा प्रसाद यांनी सामाजिक सुरक्षा, कामगार कल्याण आणि महिला सक्षमीकरणाच्या कार्यक्रमांमध्ये सक्रिय भूमिका बजावली. आयएएस अधिकारी अनुराधा प्रसाद यांनी केंद्रीय कामगार संस्थेच्या महासंचालक म्हणूनही काम केले आहे, जिथे त्यांनी कामगार सुरक्षा आणि कल्याणकारी योजनांमध्ये सुधारणा केली. त्यांना राज्यस्तरीय विविध प्रशासकीय पदांवर दीर्घकाळ अनुभव आहे. 37 वर्षांहून अधिक काळाच्या कारकिर्दीत त्यांनी संरक्षण, वित्त, अन्न प्रक्रिया उद्योग, कामगार आणि रोजगार आणि गृह मंत्रालयात काम केले आहे, धोरण आणि कार्यक्रम तयार करणे आणि अंमलबजावणीमध्ये समृद्ध अनुभव मिळवला आहे.
यूपीएससी सदस्याची नियुक्ती सहा वर्षांच्या कालावधीसाठी किंवा तो 65 वर्षांचा होईपर्यंत केली जाते. यूपीएससीचे नेतृत्व एका अध्यक्षाद्वारे केले जाते आणि त्यात जास्तीत जास्त 10 सदस्य असू शकतात. भारतीय प्रशासकीय सेवा (IAS), भारतीय परराष्ट्र सेवा (IFS) आणि भारतीय पोलिस सेवा (IPS) साठी अधिकाऱ्यांची निवड करण्यासाठी आयोग नागरी सेवा परीक्षा आयोजित करतो.